Yurtdışı daimi misyonlara nasıl atanılır?
Bilindiği üzere 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 514 üncü hususunda,
“1) Yurtdışı teşkilatında bir vazifeye atanacak memurların gerekli ve kâfi mesleksel bilgi, yabancı lisan bilgisi ve temsil yeteneğine sahip olmaları gereklidir.
(2) Bu nitelikler ve bunların tespiti ile ilgili konular Cumhurbaşkanlığınca yürürlüğe konulacak yönetmelikle düzenlenir.” kararı yer almaktadır.
Öteki taraftan, 3 sayılı Üst Kademe Kamu Yöneticileri İle Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Atama Yollarına Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 3 üncü hususunda, “Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine ekli (I) sayılı cetvelde yer alan takım, konum ve misyonlara atanacaklarda aşağıdaki koşullar aranır:
a) 657 sayılı Kanunun 48 inci hususunda sayılan genel kaideleri taşımak.
b) En az dört…
Bilindiği üzere 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 514 üncü hususunda,
“1) Yurtdışı teşkilatında bir misyona atanacak memurların gerekli ve kâfi mesleksel bilgi, yabancı lisan bilgisi ve temsil yeteneğine sahip olmaları gereklidir.
(2) Bu nitelikler ve bunların tespiti ile ilgili konular Cumhurbaşkanlığınca yürürlüğe konulacak yönetmelikle düzenlenir.” hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, 3 sayılı Üst Kademe Kamu Yöneticileri İle Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Atama Yöntemlerine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 3 üncü hususunda, “Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine ekli (I) sayılı cetvelde yer alan takım, konum ve misyonlara atanacaklarda aşağıdaki kaideler aranır:
a) 657 sayılı Kanunun 48 inci hususunda sayılan genel koşulları taşımak.
b) En az dört yıllık yükseköğrenim mezunu olmak.
Yurtdışı daimi misyonlara atanabilmek için birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde yer alan kaidelere ek olarak, 657 sayılı Kanunun 59 uncu hususu kapsamında yapılacak atamalar dahil, kâfi lisan bilgisine sahip olunduğunu belgelendirmek kuraldır. Yurtdışı teşkilatında daimi bir misyona atanacak kamu görevlilerinin seçimi, atanması, çalışma adap ve temelleri ile disiplin ve öteki özlük işlerine ait yordam ve temeller Cumhurbaşkanınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.” kararı yer almaktadır.
Ayrıca, 23/11/2018 tarihli ve 30604 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Yurtdışında Daimi Vazifelere Atanacak İşçi Hakkında Yönetmelikte yurtdışında daimi bir göreve atanacakların seçimi, atanması, çalışma adap ve temelleri ile disiplin ve öteki özlük işlerine ait yöntem ve asıllar düzenlenmiştir.
– Daimi misyonla atanılabilecek unvanlar
Yurtdışında daimi vazifeye atanacaklar; daimi temsilci yardımcısı, başmüşavir, müşavir, ataşe, müşavir yardımcısı ve ataşe yardımcısıdır.
Söz konusu Yönetmelik’ in “Şartlar” başlıklı 6 ncı unsurunda, “Personelde aşağıdaki koşullar aranır:
a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci hususunda belirtilen genel kaideleri taşımak.
b) En az dört yıllık yükseköğrenim mezunu olmak.
c) Gerekli ve kâfi mesleksel bilgiye sahip olmak.
ç) Yabancı lisan bilmek.
d) Hizmetin gerektirdiği temsil yeteneğine sahip olmak.
e) Açıktan atananlar hariç olmak üzere, kamuda en az üç yıl hizmeti bulunmak.
f) Türk Silahlı Kuvvetleri, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Kıyı Güvenlik Komutanlığı işçisi için kendi mevzuatında öngörülen disiplin cezalarını, öbür işçi için aylıktan kesme ve daha ağır bir disiplin cezası almamış olmak.
(2) Milli Savunma Bakanlığı yurtdışı teşkilatına atanacak astsubaylar hakkında birinci fıkranın (b) bendi kararı uygulanmaz.” kararı yer almaktadır.
Öte yandan, anılan Yönetmeliğin 7 nci unsurunda, “(1) İşçinin öncelikle görevlendirileceği ülkenin resmi lisanını yahut İngilizce, Almanca ve Fransızca lisanlarından birini bilmesi koşuldur. Yabancı lisan bilgisi yeterliliği için YDS’den en az yetmiş puan alınması yahut buna denk kabul edilen ve memleketler arası geçerliliği bulunan bir dokümana sahip olunması kaidedir.
(2) Yabancı lisan yeterlilik evrakı üç yıl geçerlidir.
(3) Birinci fıkrada belirtilen lisanların resmi lisan olarak konuşulduğu ülkelerde, Yükseköğretim Kurulunca denkliği kabul edilen lisans, yüksek lisans yahut doktora eğitimini tamamlayanlar ile resmi lisanı Türkçe ve lehçesi olan ülkelere görevlendirilecekler hakkında anılan fıkrada öngörülen yabancı lisan yeterliliği evrakına sahip olma kaidesi aranmaz.” hükmü yer almaktadır.
– Yurt dışı vazifelere atamada aranılacak şartlar
Bu prestijle,
-Yurtdışı daimi vazifelere atanacakların 657 sayılı Kanunda yer alan yaş, tahsil, askerlik kaidesi, muhakkak cürümlerden mahkum olmamak vb. genel şartları taşıması gereklidir.
–En az dört yıllık yükseköğrenim mezunu olması gereklidir.
-Gerekli ve kâfi mesleki bilgiye sahip olmak ve hizmetin gerektirdiği temsil yeteneğine sahip olunmalıdır.
-Yabancı lisan bilgisi ise YDS’den en az 70 puan almak yahut buna denk kabul edilen ve milletlerarası geçerliliğe sahip bir evraka sahip olmaktır.
-Bu yabancı lisan yeterlilik dokümanının 3 yıl geçerlilik müddeti vardır. Münasebetiyle 3 yıldan daha evvelki evraklar kabul edilmeyecektir.
-İlgilinin açıktan atama hariç kamuda en az 3 yıl hizmetinin bulunması kafidir. Hizmet kaidelerinde kamuda 3 yıl çalışma kaidesinden bahsedilmektedir. Münasebetiyle unvan farketmeksizin en az 3 yıl hizmeti olanlar ortasından atama yapılabilecektir.
-TSK, EGM, Jandarma Genel Komutanlığı ve Kıyı Güvenlik Komutanlıklarında vazife yapanlar kendi mevzuatından kaynaklanan disiplin cezalarını, başka işçi ise aylıktan kesme ve daha üstü bir disiplin cezası almamış olmalıdır.
-Personel öncelikle görevlendirileceği ülkenin resmi dilini veya İngilizce, Almanca yahut Fransızca lisanlarından birini bilmelidir.
-Eğer bir işçi örnek olarak İngilizcenin resmi lisan olarak konuşulduğu bir ülkede YÖK tarafından denkliği kabul edilen lisans, yüksek lisans yahut doktora eğitimini tamamlamış ise bunlarda yabancı lisan yeterliliği evrakı koşulu aranmayacaktır.
-Ayrıca, Resmi lisanı Türkçe ve lehçesi olan ülkelere (Örneğin KKTC, Azerbaycan) görevlendirileceklerde de yabancı lisan yeterlilik evrakı kuralı aranmayacaktır.
-MSB’de yurtdışı teşkilatına atanacak astsubayalar hakkında dört yıllık yükseköğrenim şartı aranmayacaktır.
–Kurumların mevcut durumda yürürlükte bulunan yurtdışı daimi vazifelere atanma ile ilgili Yönetmeliklerinde üstte yer verilen mevzuata alışılmamış olan tüm kararların geçersiz olduğu ve kurumların yurtdışı teşkilatına atanacak işçisi hakkında sınav şartı, sadece yöneticiler ortasından atanma şartı gibi kısıtlayıcı ve genişletici rastgele bir karara sahip olan tüm mevzuatının yürürlükte olmasına karşın geçersiz olduğu görülmektedir.