Memurlar, Kurumlarının Şirketlerinde Müdür Olarak Misyon Alabilirler mi?
657 sayılı Kanunun “ticaret ve başka yarar getirici faaliyetlerde bulunma yasağı” başlıklı 28’inci hususu aşağıdaki formda karar altına alınmıştır.
“Memurlar Türk Ticaret Kanununa nazaran (Tacir) yahut (Esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz, ticaret ve sanayi kuruluşlarında vazife alamaz, ticari mümessil yahut ticari vekil yahut kollektif şirketlerde ortak yahut komandit şirkette komandite ortak olamazlar. (Görevli oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını temsilen alacakları vazifeler hariç). Memurlar, mesleksel faaliyette yahut hür meslek icrasında bulunmak üzere ofis, ofis, muayenehane ve gibisi yerler açamaz; gerçek bireylere, özel hukuk hukuksal kişilerine veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ilişkin rastgele bir iş yerinde yahut vakıf yükseköğretim kurumlarında çalışamaz.
…
657 sayılı Kanunun “ticaret ve öteki çıkar getirici faaliyetlerde bulunma yasağı” başlıklı 28’inci hususu aşağıdaki formda karar altına alınmıştır.
“Memurlar Türk Ticaret Kanununa nazaran (Tacir) yahut (Esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz, ticaret ve sanayi kurumlarında misyon alamaz, ticari mümessil yahut ticari vekil yahut kollektif şirketlerde ortak yahut komandit şirkette komandite ortak olamazlar. (Görevli oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını temsilen alacakları vazifeler hariç). Memurlar, mesleksel faaliyette yahut özgür meslek icrasında bulunmak üzere ofis, ofis, muayenehane ve gibisi yerler açamaz; gerçek bireylere, özel hukuk hukuksal kişilerine veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ilişkin rastgele bir iş yerinde yahut vakıf yükseköğretim kurumlarında çalışamaz.
Memurların üyesi oldukları yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve kanunla yahut Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulmuş yardım sandıklarının idare, kontrol ve disiplin heyetleri üyelikleri ile özel kanunlarda belirtilen misyonlar bu yasaklamanın dışındadır.
Eşleri, reşit olmayan yahut mahcur olan çocukları, yasaklanan faaliyetlerde bulunan memurlar bu durumu 15 gün içinde bağlı oldukları kuruma bildirmekle yükümlüdürler.”
Sayıştay Temyiz Konseyinin kararında (T: 17.03.2015, Tutanak No:40154, Belge No:35870); memurların ticaret ve sanayi kurumlarında misyon alamayacağı, memurun belediyeye ilişkin bir ticaret şirketi olan X A.Ş.’de vazife alabilmesinin mümkün olamayacağı, memurların misyonlu oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını temsilen alacakları vazifeler, kapsam dışı bırakılmakla birlikte, memurların kararda belirtilen istisnaya dayanarak yürüttükleri temsil vazifeleri asıl işlerinin yanında yürütülen bir vazife olduğu, münasebetiyle memurun X A.Ş.’de görevlendirilmesi ve genel müdür olarak mesaisinin tamamını anılan şirkette geçirmesi nedeniyle kelam konusu istisna kapsamında değerlendirilmesinin mümkün olamayacağı formunda karar tesis edilmiştir.
Bu açıklamalar muvacehesinde; memurların kurumlarının şirketlerinde icrai misyon niteliğinde yönetici/müdür pozisyonunda misyon alabilmesi mümkün görülmemektedir.
Başka bir söz ile, idare ve temsil organı limited şirketlerde müdürlük, anonim şirketlerde yönetim kurulu olup, memurların yalnızca bu misyonları üslenebilecekleri anlaşılmak bir arada, idari yahut genel müdür yahut öteki bir sıfatla görevlendirilemez, bu şirketlerde daima yahut süreksiz olarak çalıştırılamaz ve hasebiyle mesaisinin tamamını şirkete hasredemez. Aksi takdirde üstte öngörülen ticaret ve öbür yarar getirici faaliyetlerde bulunma yasağına ters davranılmış olur. Bu durumda ise ilgililerin idari, tüzel ve mali sorumluluğu gündeme gelebilir.