Mayıs’ta teşvikli yatırımlar azaldı! İstihdam 5 yılın tabanında
Mayıs’ta teşvik evrakına bağlanan proje sayısı geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 30.4 azalarak 678’e gerilerken, sabit yatırım meblağı yüzde 7.04 artarak 126 milyar 436 milyon liraya yükseldi. Teşvik dokümanlı yatırımlar kapsamında öngörülen istihdam ise son 5 yılın Mayıs aylarının en düşük düzeyini gördü. Bu yatırımlarda sağlanan istihdam yüzde 39.07 azalarak 14 bin 828’e indi. Ocak-Mayıs devrinde ise hem yatırım meblağı hem sayısı hem de öngörülen istihdam geriledi.
Ekonomim’den Mehmet Kaya’nın Haberine nazaran; Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar’da yapılan esaslı değişikliğin, yatırım düzeyine tesiri şimdi ölçülebilmiş değil. Lakin bundan evvel yürürlükte olan sistem kapsamında yapılan yatırımların seyri, hem meblağ hem…
Mayıs’ta teşvik evrakına bağlanan proje sayısı geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 30.4 azalarak 678’e gerilerken, sabit yatırım fiyatı yüzde 7.04 artarak 126 milyar 436 milyon liraya yükseldi. Teşvik dokümanlı yatırımlar kapsamında öngörülen istihdam ise son 5 yılın Mayıs aylarının en düşük düzeyini gördü. Bu yatırımlarda sağlanan istihdam yüzde 39.07 azalarak 14 bin 828’e indi. Ocak-Mayıs periyodunda ise hem yatırım meblağı hem sayısı hem de öngörülen istihdam geriledi.
Ekonomim’den Mehmet Kaya’nın Haberine nazaran; Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar’da yapılan esaslı değişikliğin, yatırım düzeyine tesiri şimdi ölçülebilmiş değil. Fakat bundan evvel yürürlükte olan sistem kapsamında yapılan yatırımların seyri, hem fiyat hem de oluşturulan istihdam tarafıyla çok uygun performans sağlamadı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın yatırım teşvik istatistiklerine nazaran Mayıs ayında teşvik dokümanlı yatırımların sayısı evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 30.4 oranında azalarak 975’ten 678’e geriledi. Tıpkı devirde sabit yatırım meblağı ise yüzde 7.04 üzere hudutlu bir artış ile 118 milyar 119 milyon liradan, 126 milyar 436 milyon liraya indi.
İstihdam son 5 yılın en düşük seviyesinde
Teşvik evraklı yatırımlarla öngörülen istihdam ise son 5 yılın en düşük seviyesine geriledi. İstihdam, Mayıs’ta yüzde 39.07 azalarak 24 bin 334’den 14 bin 828’e geriledi. 2021 Mayıs ayında 16 bin 760 olan istihdam, 2022’de 19 bin 807’ye, 2023’te ise 26 bin 465’e yükselmişti.
V ve VI. bölgenin hissesi yüzde 4’te kaldı
Bölgelerarası gelişmişlik farkının giderilmesi emeliyle uygulanan teşvik sistemi kapsamında yapılan yatırımların, bu emeli karşılamak bir yana, bunun daha da kötüleşmesine yol açması dikkat çekti. Mayıs ayında yapılan yatırımların yüzde 29’u I. Bölgeye, yüzde 25’i II. Bölgeye yapıldı. Öteki bir tabir ile toplam yatırımın yüzde 54’ü, en çok gelişmiş iki bölgeye yapılmış oldu. Buna karşılık en az gelişmiş vilayetlerin yer aldığı V ve VI. Bölgenin yatırımlardan aldığı hisse ise toplam yüzde 4 düzeyinde kaldı. Yatırımların yüzde 12’si III. Bölgeye, yüzde 25’i ise IV. Bölgeye yapıldı.
126.4 milyar liralık sabit yatırımın yaklaşık yarısına karşılık gelen 60 milyar 392 milyon liralık kısmı tam yeni yatırım, 54 milyar 426 milyon lirası tevsi yatırımı, 11 milyar 619 milyon lirası ise modernizasyon, entegresyon ve eser çeşitlendirme yatırımlarından oluştu.
Yatırımların 70.2 milyar lirası imalat sanayine, 41.6 milyar lirası güç, 10.1 milyar lirası hizmetler ve 1.8 milyar lirası da madencilik dallarına yapıldı.
İstihdamda yüzde 24.2, yatırımda yüzde 12.2 gerileme
Ocak-mayıs devrinde ise teşvikli yatırımların tüm kategorisinde gerileme yaşandı. Teşvik dokümanına bağlanan proje sayısı 5 aylık periyotta öneki yılın birebir devrine nazaran yüzde 17.07 azalarak 4 bin 7’ye geriledi. Sabit yatırım meblağı yüzde 12.27 azalarak 461 milyar 527 milyon liraya düşerken, bu yatırımlarda öngörülen istihdam ise yüzde 24.29 azalarak 77 bin 524’e düştü. Mayıs ayında az gelişmiş bölgelere yapılan yatırım yüzde 4’te kalırken, Ocak- Mayıs ortalaması daha yüksek gerçekleşti. V ve VI. Bölge yatırımların yüzde 16’sını alırken, I. Bölgenin hissesi yüzde 38, II. Bölgenin hissesi yüzde 21, III. Bölgenin hissesi yüzde 11 ve IV. Bölgenin hissesi yüzde 12 oldu.