KKM’nin kısa tarihi: Nereden nereye geldik?

Kur muhafazalı mevduat (KKM) uygulaması 21 Aralık 2021’de dövizdeki çok oynaklığa tahlil olarak devreye girdi.

TL’yi müdafaayı amaçlayan sistemle gerçek bireylerin Türk Lirası vadeli hesapları üzerinde işleyen faiz ile hesap açılış ve vade tarihlerindeki kur değişim oranı kıyaslanıyor, yüksek olan oran üzerinden hesaba ödeme yapılıyor. Vade mühletince kur artışı faizin üzerine çıkmışsa kur farkı, faiz daha fazlaysa faiz ödeniyor.

KKM birinci devreye girdiğinde toplam büyüklük 459 milyar 230 milyon dolar seviyesindeydi.

Kurdaki artışı önleyemedi

KKM’nin devreye girdiği Aralık 2021’de dolar kuru 18 liradan 12 lira düzeyine gerilemişti. Lakin kurdaki yükseliş dinmedi ve Aralık 2022’ye gelindiğinde kur yine 18 düzeyini aştı.

…

Kur muhafazalı mevduat (KKM) uygulaması 21 Aralık 2021’de dövizdeki çok oynaklığa tahlil olarak devreye girdi.

TL’yi muhafazayı amaçlayan sistemle gerçek bireylerin Türk Lirası vadeli hesapları üzerinde işleyen faiz ile hesap açılış ve vade tarihlerindeki kur değişim oranı kıyaslanıyor, yüksek olan oran üzerinden hesaba ödeme yapılıyor. Vade mühletince kur artışı faizin üzerine çıkmışsa kur farkı, faiz daha fazlaysa faiz ödeniyor.

KKM birinci devreye girdiğinde toplam büyüklük 459 milyar 230 milyon dolar seviyesindeydi.

Kurdaki artışı önleyemedi

KKM’nin devreye girdiği Aralık 2021’de dolar kuru 18 liradan 12 lira düzeyine gerilemişti. Fakat kurdaki yükseliş dinmedi ve Aralık 2022’ye gelindiğinde kur tekrar 18 düzeyini aştı.

KKM sisteminde kur artışının yükselmesi açığı finanse eden Hazine ve Merkez Bankası’nın üzerindeki yükü daha da artırdı.

Şimşek sonrası çıkış başladı

Mayıs 2023 seçimlerinin akabinde iktisat idaresinde yapılan değişiklik sonrası KKM’ye yönelik siyaset da değişti. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, piyasalara bozmadan KKM’den çıkacaklarını iletisini verdi. Bu kapsamda bir dizi tedbir alınarak KKM’den çıkış teşvik eden ve TL’yi cazip kılacak adımlar atıldı. Bu adımların akabinde KKM hesaplarında düşüş başladı.

Ağustos 2023’te rekor kırdı

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) bilgilerine nazaran, KKM büyüklüğü 18 Ağustos’ta 3 trilyon 407 milyar TL ile rekor seviyeye çıktı. Atılan adımlar sonrası düşüş sürecine giren KKM hesapları 2023’ü 3 trilyon 626 milyar TL ile kapadı.

450 milyar liranın altına geriledi

2025’te 1 trilyon 108 milyar TL düzeyinde başlayan KKM hesapları kademeli düşüşünü sürdürdü. 15 Ağustos prestijiyle 440,6 milyar TL’ye (11 milyar dolar) geriledi.

KKM’nin 2025 Seyri