Donald Trump’ın yaptırım uyguladığı ülkeler
ABD Başkanı Donald Trump, çok sayıda ülkeye ekonomik ve askeri yollarla baskı uyguladı.
Trump, ticari nedenler ve güvenlik münasebetleriyle Pasifik’ten Güney Amerika’ya kadar çok sayıda ülkeye ekonomik ve askeri yaptırımları baskı aracı olarak kullandı.
Başta Çin olmak üzere Hindistan, Kanada ve Brezilya üzere çok sayıda ülkeye baskı gayeli tarifeler uygulayan Trump, son devirde Venezuela ve Nijerya’ya yönelik askeri akın tehditlerinde de bulunuyor.
Trump’ın dış siyaset ve iktisatta kıymetli bir araç halinde getirdiği askeri ve ekonomik uygulamalarının ve tehditlerinin yasallığı ise ülke içinde önemli halde sorgulanıyor.
BASKI ARACI OLARAK GÜMRÜK TARİFELERİ
Temmuz sonunda yaklaşık 70 ticaret partnerine yüzde 10 ila 41…
ABD Başkanı Donald Trump, çok sayıda ülkeye ekonomik ve askeri prosedürlerle baskı uyguladı.
Trump, ticari nedenler ve güvenlik münasebetleriyle Pasifik’ten Güney Amerika’ya kadar çok sayıda ülkeye ekonomik ve askeri yaptırımları baskı aracı olarak kullandı.
Başta Çin olmak üzere Hindistan, Kanada ve Brezilya üzere çok sayıda ülkeye baskı maksatlı tarifeler uygulayan Trump, son devirde Venezuela ve Nijerya’ya yönelik askeri hücum tehditlerinde de bulunuyor.
Trump’ın dış siyaset ve iktisatta kıymetli bir araç halinde getirdiği askeri ve ekonomik uygulamalarının ve tehditlerinin yasallığı ise ülke içinde önemli biçimde sorgulanıyor.
BASKI ARACI OLARAK GÜMRÜK TARİFELERİ
Temmuz sonunda yaklaşık 70 ticaret partnerine yüzde 10 ila 41 gümrük vergisi uygulamaya başlanan ABD’de Trump’ın ülkelere özel ek tarifeleri de dikkati çekiyor.
Trump, 9 Temmuz’da Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva’ya gönderdiği mektupta ülkede çok sağcı eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’ya karşı açılan davanın sonlandırılmaması halinde 1 Ağustos’tan itibaren yüzde 50 gümrük vergisi uygulayacağı tehdidinde bulundu.
Trump’ın Brezilya eserlerine yüzde 50 gümrük vergisi uygulama kararını son derece siyasi ve “şantaj” olarak tanımlayan Lula da Silva ise bu durumun ABD’li tüketicilere daha değerli eserler olarak yansıyacağını savundu.
Trump’ın ağustos ayında Hindistan’a “Rus petrolü satın aldığı” gerekçesiyle yüzde 25’lik karşılıklı tarife oranına ek olarak yüzde 25 gümrük vergisi uygulama kararı almasının akabinde ise iki ülke ortasında tarife tansiyonu yaşandı.
Gerilen bağlantılar sonrası Trump ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi’den karşılıklı ölçülü açıklamalar gelirken Hindistan’da devlet takviyeli petrol rafinerisi “HMEL” Konsorsiyumu, ABD’nin gümrük vergileri sonrası Rus petrolü satın almayı durdurduğunu açıkladı.
Modi’nin Rus ham petrol alımını durduracağı konusunda teminat verdiğini belirten Trump, “Aksi bir şey söylemek isterlerse yüksek tarifeler ödemeye devam edecekler ve bunu yapmak istemiyorlar.” dedi.
HİNDİSTAN’A TARİFE TEHDİTİ
Trump, Hindistan’a karşı tarife tehdidini masada tutmaya devam ediyor.
Öte yandan Trump, Kanada’da eski ABD Başkanı Ronald Reagan’ın gümrük vergileri konusunda olumsuz konuştuğu reklamın yayımlanması sonrası bu ülkeye karşı da tarifeleri baskı hedefli öne sürdü.
Reklam nedeniyle Kanada ile tüm ticaret görüşmelerinin sonlandırıldığını ve uygulanan tarife oranını da yüzde 10 artıracağını duyuran Trump, daha sonra Kanada Başbakanı Mark Carney’nin gümrük vergisi aykırısı reklam için özür dilediğini söyledi.
Trump’ın tarifeleri baskı emelli kullandığı ülkelerin başında ise Çin geliyor. Trump, 1 Kasım prestijiyle Çin’e ödediği tarifeye ek olarak yüzde 100 gümrük vergisi getireceklerini ve tüm kritik yazılımlara ihracat denetimi uygulayacaklarını duyurdu.
“Başkan Şi, bizi ender toprak elementleriyle vurdu. Ben de yüzde 100 tarifeyle vurdum. 10 dakika içinde aradılar ve bir mutabakat yaptık.” diyerek Çin’e karşı uyguladığı gümrük tarifesi kartını savundu.
Trump, Şi ve öteki ülkelerin başkanlarıyla yaptığı başarılı toplantıların gümrük vergileri olmadan gerçekleşemeyeceğini öne sürdü.
TRUMP’IN ASKERİ AKIN TEHDİTLERİ
Trump’ın gümrük vergilerinin yanı sıra son devirde kullandığı bir öbür baskı ögesi ise Venezuela ve Nijerya üzere ülkelere karşı savunduğu askeri akın tehditleri olarak dikkati çekiyor.
Trump, imzaladığı kararnameyle Latin Amerika kökenli uyuşturucu kartelleriyle yerinde gayret gerekçesiyle ordunun daha fazla ve aktif kullanılması talimatını verirken ağustos sonlarında Venezuela açıklarına denizaltı ile savaş gemilerinden oluşan deniz gücü gönderildi.
ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth de ordunun Venezuela’da rejim değişikliği dahil operasyonlara hazır olduğunu söyledi. Buna karşılık, Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, ülkede 4,5 milyon milis gücünü seferber ettiğini ve rastgele bir saldırıyı püskürtmeye hazır olduğunu açıkladı.
ABD ile Venezuela ortasında gerilen bağlantılar sonrası Trump’ın bu ülkeye mümkün saldırıyı değerlendirdiği tartışılmaya başlandı.
The New York Times gazetesinin ABD’li yetkililere dayandırdığı haberine nazaran Trump, Venezuela’ya karşı harekete geçip geçmemesi gerektiği konusunda şimdi karar vermezken Maduro’yu koruyan askeri birlikleri gaye almak da dahil, Venezuela’ya mümkün askeri harekat için seçenek ve riskleri değerlendirdiği öne sürüldü.
“Maduro’nun günlerinin sayılı olduğunu” savunan Trump, Venezuela topraklarına yönelik ABD’nin askeri taarruz düzenleyip düzenlemeyeceğine ait ise “Bu, gerçek yahut değil, bunu size söylemeye meyilli değilim. Bunları muhabirlere söylemem.” diyerek muhtemel taarruza dair açık kapı bıraktı.
Trump, askeri atak tehditleriyle gaye aldığı Nijerya’da ise “ülkedeki Hristiyanların öldürülmesine müsaade verildiğini” savunuyor.
NİJERYA
“Hristiyanlara yönelik katliamlar” gerekçesiyle Nijerya’yı “özel kaygı duyulan ülke” ilan ettiğini duyuran Trump, bu ülkeye ABD yardımlarının kesileceği ve askeri hücum yapılabileceği ihtarında bulundu.
Trump, Nijerya’ya askeri akın düzenlenebileceğine dair açıklamasına ait “karaya asker çıkarma mı yoksa hava saldırısı mı düşündüğü” şeklindeki soru üzerine “Yani birçok şey olabilir. Birçok şey planlıyorum.” yanıtını verdi.
Nijerya Devlet Başkanı Bola Ahmed Tinubu da ülkesinin dini baskıya tolerans göstermediğini belirterek, ABD’nin Nijerya’yı “özel tasa duyulan ülkeler” listesine dahil etmesine reaksiyon gösterdi.
ABD’DE TARİFE VE ATAKLARIN YASALLIĞI TARTIŞMA KONUSU
Trump’ın dış siyasette sıklıkla kullandığı gümrük vergileri ve askeri akınların yasallığı ise sorgulanmaya devam ediyor.
Trump idaresinin son iki ayda Güney Amerika açıklarında yürüttüğü operasyonlar kapsamında düzenlediği en az 16 hücumda 66 kişinin öldüğü belirtiliyor, bu hücumların “uluslararası hukuka karşıt olduğu” da savunuluyor.
Trump idaresi, “uyuşturucu taşıyan gemilere” yönelik taarruzlar konusunda Kongre önderlerini bilgilendirirken Demokrat üyelerin ise hücumların nasıl yürütüldüğü ve yasal münasebetlerinin ne olduğu konusunda daha fazla bilgi talep etmesi dikkati çekiyor.
ABD YÜKSEK MAHKEMESİ TAARRUZDA
Bu ortada, ABD Yüksek Mahkemesinde Trump’ın uyguladığı tarifelerin, Başkan’ın acil durum yetkilerini aşıp aşmadığının değerlendirildiği dava ise devam ediyor.