Çiftçi dayanağa ‘en az’ enflasyon artırımı istiyor
Tarım ve Orman Ba-kanlığı’nın 2025- 2027 periyodunda bit-kisel üretimden organik ta-rıma, üretim teşviklerinden genç ve bayan çiftçilere kadar, sağladığı dayanaklar evvelki gün Resmi Gazete’de yayım-landı. Bu yıl tarımda zirai don, kuraklık ve öteki afetler hem üretimi hem de çiftçiyi olduk-ça zorladı. Tüm bunların üze-rine üretici enflasyonu yıllık yüzde 40’ın üzerinde. Dün TÜİK tarafından açıklanan Tarım Eserleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım ÜFE), Ağus-tos’ta aylık bazda yüzde 3,45 gerilerken, yıllık bazda yüzde 41,55 arttı. Bitkisel üretim-de yapılan değişiklik ile 2026 üretim yılı için takviye katsa-yı kıymetinin yüzde 27 artış ile 244 liradan, 310 liraya çı-karılması çiftçileri şad etmedi. Takviyeleri değerlen-diren çiftçi temsilcileri,…
Tarım ve Orman Ba-kanlığı’nın 2025- 2027 devrinde bit-kisel üretimden organik ta-rıma, üretim teşviklerinden genç ve bayan çiftçilere kadar, sağladığı takviyeler evvelki gün Resmi Gazete’de yayım-landı. Bu yıl tarımda zirai don, kuraklık ve öteki afetler hem üretimi hem de çiftçiyi olduk-ça zorladı. Tüm bunların üze-rine üretici enflasyonu yıllık yüzde 40’ın üzerinde. Dün TÜİK tarafından açıklanan Tarım Eserleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım ÜFE), Ağus-tos’ta aylık bazda yüzde 3,45 gerilerken, yıllık bazda yüzde 41,55 arttı. Bitkisel üretim-de yapılan değişiklik ile 2026 üretim yılı için dayanak katsa-yı pahasının yüzde 27 artış ile 244 liradan, 310 liraya çı-karılması çiftçileri mutlu etmedi. Takviyeleri değerlen-diren çiftçi temsilcileri, ya-pılan artışın en az enflasyon kadar olmasını talep ettikle-rini, hatta üretim maliyetle-rinin yüksek olması sebebiyle yüzde 50’lik artışın daha doğ-ru olacağını aktardılar.
“Destek enflasyonun altında olursa çiftçi eziliyor”
Bitkisel üretimde ürü-ne nazaran dayanak kat sayısında yüzde 27’lik artışın, enflas-yon oranının altında kaldı-ğını kaydeden Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, artışın en az yüzde 50 olması gerektiği vurguladı. “Açıklanan artış oranı yüzde 27 komik rakam” diyen Do-ğan, “Her şeyin fiyatı bir an-da iki katına çıkıyor. Dayanak ölçüsünün en az tarım enf-lasyonu ve girdi maliyetleri kadar artırılmasını talep edi-yoruz. Temel takviye daha ge-çen yıldan bu yıla bir düze-ne girdi. Evvelden bir ölçü açıklanırdı ve 10 yıl o miktar-dan verilirdi. Bu yeni dayanak modeli çok yeterli lakin artış ora-nı az. Evvelden dayanaklar sabit kalıyordu. Kelam konusu oranın enflasyon kadar artmasını bekliyoruz. Enflasyon ne ka-dar artmış ise o kadar artsın. Biz fazla da istemiyoruz lakin enflasyon oranının altında olursa çiftçi eziliyor” dedi.
Desteklerin kâfi olma-dığını söz eden Diyarbakır Ziraat Odaları İl Koordinas-yon Kurulu Lideri Mehmet Cevat Kanıt, “Geçen yıl açık-lanan dayanaklar azaldı, des-tekler yükselmedi. Daha ön-ce dayanak prim olarak verili-yordu. Artık dönüm başına çevrildi. Bu da takviyelerin azalmasına neden oldu. Açık-lanan takviye oranı düşük. Maliyetleri göz önünde bu-lundurduğumuzda bizim ta-lebimiz daha yüksekti. Des-tekte yapılan yüzde 27’lik ar-tışı kâfi bulmuyoruz. Bu dayanak artışı en az enflasyon kadar artmalı ve mümkün ise enflasyonun üstünde de ar-tış yapılmalı. Bugün güç ve girdi maliyetleri açıklanan takviye oranından çok yüksek düzeyde bulunuyor” açıkla-masında bulundu.
“Üreticiye enflasyondan 14 puan aşağı dayanak veriliyor”
Açıklanan hayvancılık des-teklerine bakınca bazıların-da yüzde 100’ün üzerinde ar-tış yapıldığını belirten Niğde Ziraat Odası Başkanı Veli Ke-nar, bitkisel takviyelerde ise yüzde 27 artış yapıldığını ve üretici enflasyonunun çok al-tında kaldığını söyledi. Ağus-tos ayı üretici enflasyonunun yıllık bazda yüzde 41.55 ola-rak açıklandığına dikkat çe-ken Kenar, “Bize nazaran bu oran yüzde 50’nin üzerinde. Çift-çiye dayanağın, enflasyonun çok altında kaldığını görü-yoruz. Sonuçta açıklanan ar-tış oranıyla, çiftçiye enflas-yondan yaklaşık 14 puan aşa-ğı verilmiş oluyor. Bugünkü enflasyon oranına nazaran dü-zenlenmiş olsaydı en az yüz-de 45-50 artış olması gerekir-di. Hayvancılık desteklerin-de ise nispeten biraz daha güzel artış görülüyor” dedi.
Destek ölçüsündeki artı-şın düşük olduğunu belirten Konya Önder Çiftçi Derneği Başkanı Hüseyin Doğançu-kuru, destek artışının enflas-yon üzerinde olması gerek-tiğini vurguladı. Hazine’nin iktisada yönelik aldığı ka-rarların ortada olduğunu ifa-de eden Doğançukuru, “Çift-çinin üretimle ilgili problem-leri ve öteki ıstıraplar var. Açıklanan takviyelerin heye-canı yok. Çiftçinin üretimin-de kayda paha bir değişikliğe sebebiyet vermeyeceği için pek dikkate alınmıyor” ifade-lerini kullandı.
“Kuraklıktan etkilenen üreticilere de takviye bekliyoruz”
Destek artışı girdiler oranında olsaydı olumlu karşılanacağını belirten Hilvan Ziraat Odası Başkanı Hikmet İpar, açıklanan oranın çok memnuniyet verici bir ölçü olmadığını kaydetti. Bu yıl çiftçinin çok ıstırap yaşadığına değinen İpar, “Çiftçi bir taraftan zirai don, bir taraftan kuraklık, bir taraftan da girdi maliyetleri ile uğraş ediyor. Temel girdiler almış başını gidiyor, dayanak ölçüleri ise gıdım gıdım artıyor. Takviyenin daha yüksek olması ve banka borçları ertelenmeli. Yeniden birebir formda kuraklıktan etkilenen üreticilere de takviye bekliyoruz. Bölgemizde %80 civarında bir kuraklık yaşandı” dedi.
“Sektöre katma bedel sağlayacak”
Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) Genel Lideri Nihat Çelik, hayvancılık dayanakları kapsamında kuzu/oğlak dayanaklarının yüzde 50 oranında artırılmasını memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, “Destek artışları, bölümün sürdürülebilirliği açısından katma paha sağlayacak” dedi. Kesimin, bu artışı memnuniyetle karşıladığını lisana getiren Çelik, “Temel ve ek takviyelerin yüzde 50, çoban takviyesinin ise yüzde 125 oranında artırılması, hayvancılık kesimi açısından epeyce değerli” tabirlerini kullandı